Liên hoan phim AI tạo sinh chứng minh AI chỉ là chất xúc tác cho điện ảnh

Tại Adobe MAX 2025, Liên hoan phim AI tạo sinh cho thấy trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành chất xúc tác mạnh mẽ cho điện ảnh, giúp các nhà làm phim khai phá giới hạn sáng tạo và kể chuyện theo cách hoàn toàn mới.

Liên hoan phim (LHP) AI tạo sinh tại Adobe MAX 2025 diễn ra từ ngày 28 - 30.10 (Mỹ) - minh chứng cho cách trí tưởng tượng của con người được khuếch đại bởi công nghệ.

Sự kiện điện ảnh liên quan đến AI lần đầu tiên được Adobe - “gã khổng lồ” trong lĩnh vực công cụ sáng tạo tổ chức để trả lời cho câu hỏi "điều gì sẽ xảy ra khi người làm phim có thể kết hợp trí tưởng tượng của họ với AI?".

Sáu đạo diễn tham gia LHP đã sử dụng Adobe Firefly, Creative Cloud cùng hàng loạt mô hình AI hàng đầu như Veo 3 của Google, Ray 3 của Luma AI, hay Runway Gen-4. Với những công cụ này, họ tạo hình ảnh, âm thanh, ánh sáng và thậm chí dựng cả bối cảnh bằng lời mô tả (prompt) - một khả năng từng đòi hỏi hàng tháng trời làm hậu kỳ để tạo ra những tác phẩm điện ảnh.

Các đạo diễn đã sử dụng Adobe Firefly, Creative Cloud cùng hàng loạt mô hình AI hàng đầu như Veo 3 của Google, Ray 3 của Luma AI, hay Runway Gen-4 để làm phim - Ảnh: Nofilmshool

Hầu hết đạo diễn tham gia đều khẳng định: AI không thay thế quy trình sáng tạo mà khuếch đại khả năng tưởng tượng, giúp họ biến những ý tưởng từng “không thể” thành hiện thực. Và ở 6 phim trình chiếu, mỗi tác phẩm là một ví dụ rõ ràng cho vai trò “đồng hành” của AI.

Theo giải thích của Adobe, ở tiền kỳ, các đạo diễn dùng Firefly Boards để phác thảo ý tưởng và tạo mood board (bảng cảm hứng). Ở giai đoạn phát triển hình ảnh, họ sử dụng Generate Image và Generate Video để tạo bố cục và khung cảnh. Với âm thanh, họ áp dụng Generate Sound Effects, Generate Speech và Generate Soundtrack. Ở hậu kỳ, quy trình vẫn dựa trên những phần mềm hàng đầu của Adobe như Premiere Pro, After Effects, Photoshop và Substance 3D để chỉnh sửa, hoàn thiện tác phẩm.

Beta Earth của đạo diễn Nik Kleverov là phim hoạt hình người lớn pha trộn giữa châm biếm và phiêu lưu. Toàn bộ phân cảnh và thế giới giả tưởng được phác thảo thủ công, sau đó được AI hỗ trợ mô phỏng chuyển động và ánh sáng. "Tôi không dùng AI để thay diễn viên hay biên kịch. Tôi dùng nó để thực hiện điều tôi chưa đủ nguồn lực làm được", Kleverov chia sẻ.

Enter the BBL Drizzyverse: The Yams of Life của King Willonius, người từng nằm trong danh sách 100 nhân vật ảnh hưởng nhất trong lĩnh vực AI của tạp chí TIME, là một phim hài Afrofuturist đậm chất nhạc và hình ảnh. Ông nói AI“cho phép chúng ta làm nhiều hơn với ít hơn”, nghĩa là tiết kiệm chi phí/thời gian và tăng hiệu quả sản xuất.

Một cảnh trong "My Friend, Zeph"

My Friend, Zeph của Dave Clark kể về cô gái tuổi teen đối mặt với sự mất mát và trưởng thành. Bộ phim kết hợp quay thật, sản xuất ảo và AI tạo sinh để tái hiện ký ức, nhưng cảm xúc và mạch truyện hoàn toàn do con người kiểm soát. Clark nói: "Mục tiêu của tôi không phải là làm phim bằng AI, mà là kể một câu chuyện chân thật hơn nhờ AI".

Nagori của Guillaume Hurbault chọn phong cách tranh thủy mặc sumi-e tối giản của Nhật Bản, sử dụng AI để vẽ từng nét cọ kỹ thuật số, nhưng toàn bộ nhịp điệu và bố cục vẫn tuân theo cảm xúc của đạo diễn. "AI giúp tôi nắm bắt tinh thần nhân vật, nhưng không thể tạo ra cảm xúc của tôi", Guillaume Hurbault nói.

Kyra của MetaPuppet lấy bối cảnh tàu điện ngầm New York, tái dựng những bức ảnh graffiti thật anh chụp cách đây 20 năm. AI giúp phục dựng không gian đã mất, nhưng tinh thần đường phố, nhịp trống và ánh sáng lo-fi (kiểu hoài cổ) hoàn toàn đến từ ký ức con người.

Và Dreamer của Ryan Patterson - một trong những phim AI đầu tiên ra mắt tại LHP quốc tế Toronto - là hành trình tự truyện về ước mơ làm phim qua bốn thập kỷ. Chỉ trong hai tuần, Patterson cùng AI Firefly dựng nên toàn bộ kịch bản và hình ảnh, nhưng phần cảm xúc - ký ức, sự kiên trì và tình yêu điện ảnh - là thứ không thể máy móc nào tái tạo được.

Giao điểm giữa nghệ thuật và đổi mới

Theo báo cáo Deloitte TMT Predictions 2025, các hãng phim lớn chỉ chi chưa tới 3% ngân sách sản xuất cho AI tạo sinh, nhưng đầu tư mạnh hơn cho AI hỗ trợ quy trình sản xuất - như dựng trailer, chỉnh màu, lồng tiếng và phân tích dữ liệu khán giả. Nghĩa là AI đang đóng vai trò như công cụ tăng tốc và tối ưu, chứ không thay thế hoàn toàn lao động sáng tạo.

Hệ sinh thái công cụ của Adobe - được hỗ trợ bởi nền tảng Firefly, một “trung tâm sáng tạo” từ giai đoạn hình thành ý tưởng đến sản xuất - cho phép các nhà làm phim thiết lập quy trình làm việc hoàn toàn mới.

Song song đó, các vị trí nghề mới đang xuất hiện như biên tập viên AI (AI Editor), chuyên viên lệnh AI (Prompt Engineer), đạo diễn kỹ thuật số (Digital Director) - những người hiểu ngôn ngữ công nghệ nhưng vẫn giữ được cảm quan nghệ thuật.

Các hãng phim như Toei Animation (Nhật Bản) đã bắt đầu sử dụng AI để dựng nền cảnh, giảm tải công việc cho họa sĩ, trong khi Hollywood đang thử nghiệm AI cho storyboard và thiết kế bối cảnh ảo.

Nhưng để tồn tại, người làm phim cần chuyển dịch tư duy: từ lo sợ bị thay thế sang học cách hợp tác. Như cách các đạo diễn tại Adobe MAX cho thấy, khi công nghệ được đặt đúng vị trí, con người là trung tâm của sáng tạo.

Nghệ thuật vẫn cần cảm xúc và trái tim con người

AI có thể sinh hình, viết thoại hay thậm chí dựng một cảnh quay, nhưng nó không thể cảm nhận được ánh nhìn của nhân vật, nỗi buồn của một phân cảnh, hay hơi thở của người kể chuyện. Tất cả những yếu tố đó vẫn cần bàn tay, trái tim và trực giác của con người.

Adobe gọi đây là sự cộng sinh giữa sáng tạo và công nghệ. AI chỉ giúp đạo diễn đi nhanh hơn, thử nghiệm táo bạo hơn và tự do hơn trong biểu đạt. Còn giá trị nghệ thuật, vẫn được định hình bởi trải nghiệm, cảm xúc và thế giới quan con người.

Cũng tại Adobe MAX 2025, Adobe công bố người dùng Adobe Firefly sẽ được quyền tạo hình ảnh và video không giới hạn đến hết ngày 1.12.2025. Đây là một tín hiệu cho thấy hãng muốn khuyến khích người sáng tạo thử nghiệm công nghệ mới.

Nhật Hạ