Doanh nghiệp đặt mục tiêu phát triển 6.000 ha cây gai xanh tại Thanh Hoá

Với nhiều tiềm năng lợi thế để phát triển nền nông nghiệp hiện đại, quy mô lớn, giá trị kinh tế cao, những năm gần đây tỉnh Thanh Hoá đã có nhiều chính sách thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp.

Thời gian qua, việc phát triển cây gai xanh nhận được sự quan tâm sâu sắc, sự chỉ đạo sát sao, quyết liệt của cả hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở. Bởi đây là loại cây dễ trồng, đầu tư 1 lần cho thu hoạch trong vòng 10 năm, mỗi năm cho thu hoạch 4 đến 5 lứa. Sau khi cắt đi, cây mới lại chồi lên, bà con bón phân khoảng 45 ngày sau lại cho thu hoạch.

Doanh nghiệp đặt mục tiêu phát triển 6.000 ha cây gai xanh tại Thanh Hoá năm 2024

Năm 2018, cây gai xanh mới phát triển tại Thanh Hoá và tập trung đẩy mạnh vào năm 2020 nhưng đã đem lại những hiệu quả kinh tế bất ngờ. Nhiều hộ dân đã thực sự thoát nghèo và đứng trước cơ hội làm giàu từ giống cây trồng mới này.

Song, từ cuối năm 2022, cùng với những biến động khó lường của nền kinh tế thị trường, doanh nghiệp gặp rất nhiều khó khăn. Công ty An Phước không nằm ngoài quy luật đó. Khó khăn về tài chính cũng như nguồn kinh phí để duy trì việc đầu tư và thu mua nguyên liệu cho người trồng gai, Công ty An Phước nhiều lần chậm chi trả tiền cho bà con trồng gai xanh, gây tâm lý lo lắng cho bà con trồng gai.

Nhiều hộ trồng gai không bán được nguyên liệu, không có nguồn kinh phí để tái đầu tư và đảm bảo đời sống, dẫn đến một số diện tích gai mới trồng nửa cuối năm 2022 bị chuyển đổi sang cây trồng khác. Từ đó, niềm tin của chính quyền và bà con nông dân đối với công ty bị giảm sút.

Ông Hà Thanh Sơn, Trưởng phòng Nông nghiệp & PTNT huyện Cẩm Thuỷ cho biết: "Thời gian công ty chậm chi trả rơi vào 3-4 vụ bà con thu hoạch. Khi đó, người dân phải tự bỏ tiền ra để trang trải. Đối với những gia đình có vốn thì còn đỡ, chứ nhà nào mà phải đi vay lãi cũng rất vất vả." 

Mặc dù đến cuối năm 2023, công ty này đã thanh toán hết các khoản công nợ và đang tiếp tục thu mua vỏ gai khô theo đúng hợp đồng liên kết với người dân nhưng đã gây ảnh hưởng đến tâm lý người trồng gai trong việc duy trì thâm canh, chăm sóc và phát triển vùng nguyên liệu cây gai xanh.

Trước tình hình đó, đầu năm 2024, Sở Nông nghiệp & PTNT tỉnh Thanh Hoá đề nghị các địa phương tập trung tuyên truyền, vận động, giải thích cho người dân không dao động dẫn đến việc phá bỏ ồ ạt diện tích gai xanh đã trồng để chuyển sang canh tác các loại cây mới. Đồng thời, giải thích cho người dân về những nguyên nhân khách quan và chủ quan dẫn đến hoạt động của Công ty An Phước gặp khó khăn, để người dân hiểu và chia sẻ với công ty.

Để phát triển vùng nguyên liệu cây gai xanh trong năm 2024 và các năm tiếp theo, trước kết quả tái cơ cấu và cam kết của doanh nghiệp. Sở Nông nghiệp đề nghị các địa phương, Công ty An Phước động viên các hộ có diện tích gai chưa bị phá bỏ đẩy mạnh thâm canh, đầu tư, ứng dụng nhanh khoa học - công nghệ để nâng cao năng suất, sản lượng nguyên liệu và cho hiệu quả kinh tế cao. 

Đối với các địa phương, cần tiếp tục rà soát quỹ đất dành cho sản xuất gai, có phương án chuyển đổi cây trồng khác sang trồng gai phù hợp; tổ chức kiểm tra chất lượng đất, điều kiện trồng, chất lượng giống, tập huấn kỹ thuật, ký kết và thực hiện nghiêm túc hợp đồng sản xuất nguyên liệu với Công ty. Những huyện đã đăng ký kế hoạch trồng mới năm 2024 khẩn trương phối hợp cùng Công ty để triển khai tổ chức trồng mới trong khung thời vụ tốt nhất. Những huyện chưa đăng ký cần tập trung chỉ đạo, rà soát quỹ đất để xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện, ngay trong vụ Xuân năm 2024 . 

Khắc phục những khó khăn, Công ty Nông nghiệp An Phước đặt mục tiêu đưa vùng nguyên liệu Thanh Hoá trở thành đầu tàu phát triển, cung cấp nguyên liệu về cây gai xanh lớn nhất cả nước, Công ty Nông nghiệp An Phước đưa ra mục tiêu phát triển diện tích 6.000 ha thông qua các Công ty, hợp tác xã (HTX).

Công ty Nông nghiệp An Phước thực hiện hợp tác với các HTX như cánh tay nối dài của Công ty. Công ty sẽ góp vốn để HTX đại diện đầu tư ứng trước cho các chủ hợp đồng trồng gai (cây giống định mức 25.000 cây/ha, máy sơ chế định mức 1 máy/ha).

Để đạt được mục tiêu trên, Công ty An Phước sẽ chủ động phối hợp chính quyền địa phương cấp huyện, xã rà soát quỹ đất, ban hành hợp đồng liên kết, cơ chế đầu tư, cơ chế thu mua, thanh toán một cách chi tiết, thông báo rộng rãi cho các địa phương và nhân dân. Công ty sẽ nghiên cứu các chính sách để tăng giá thu mua vỏ gai, hỗ trợ các tổ chức, cá nhân trong phát triển cây gai nguyên liệu.

Sản xuất nông nghiệp quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao là xu hướng tất yếu và là giải pháp hiệu quả đang được triển khai trên địa bàn tỉnh. Từ tiềm năng, lợi thế cũng như những nỗ lực, chính sách khuyến khích, hỗ trợ, lĩnh vực thu hút đầu tư vào nông nghiệp của tỉnh đã đạt được nhiều kết quả đáng kể.

Minh Hiền